Op 13 januari 2006 heeft Buma/Stemra op het Noorderslag festival in Groningen het project Flexibel Collectief beheer aangekondigd. Doel van het project is te onderzoeken in welke situaties het mogelijk is af te wijken van het systeem van collectief beheer dat ten grondslag ligt aan het lidmaatschap van Buma/Stemra. In het statement op Noorderslag wordt Creative Commons genoemd als een alternatief licentiesysteem waar Buma/Stemra verder mee wil praten om collectief rechtenbeheer – zoals gehanteerd door Buma/Stemra en individueel rechtenbeheer – zoals het gebruik van Creative Commons licenties – beter op elkaar te laten aansluiten (meer informatie hier).
Naar aanleiding van dit gesprek hebben inmiddels drie gespreksronden tussen Buma/Stemra en Creative Commons Nederland (CC- NL) plaatsgevonden. Voor CC-NL is het doel van deze gesprekken om het voor Buma/Stemra leden mogelijk te maken naast het lidmaatschap van Buma/Stemra ook Creative Commons licenties te gebruiken. Dit betekent een verandering ten opzichte van de huidige situatie waarin aangesloten auteurs geen mogelijkheid hebben sommige van hun werken onder een CC licentie uit te brengen.
Voor Buma/Stemra is het doel van deze gesprekken te onderzoeken waar B/S en CC elkaar tegenkomen in hun manieren van licenseren, te identificeren welke problemen zich dan voordoen en te bepalen of en hoe deze problemen zouden kunnen worden opgelost.
Aan deze verandering is behoefte. Dit blijkt onder meer uit vragen van muzikanten en componisten die actief willen bijdragen aan de CC-NL DVD die dit najaar geproduceerd wordt (zie: http://www.creativecommons.nl/dvd/). Omdat alle muziek en visuals op deze DVD onder een CC-licentie worden uitgebracht, hebben wij tot onze grote spijt leden van Buma/Stemra van de deelname aan dit project moeten uitsluiten. Dit heeft tot groot onbegrip bij veel kunstenaars geleid. Creative Commons Nederland streeft ernaar deze situatie zo snel mogelijk te veranderen.
In de drie gesprekken tussen Buma/Stemra en Creative Commons Nederland zijn er een aantal knelpunten geïdentificeerd. Vanuit het perspectief van Creative Commons zijn dit de exclusieve overdracht van de exploitatierechten voor het gehele repertoire en het niet maken van uitzonderingen op deze regel. Dit heet tot gevolg dat het nu niet mogelijk is een deel van het repertoire van een B/S lid onder een CC licentie uit te brengen.
Buma/Stemra bekritiseert de onbeperkte geldigheid van de Creative Commons licenties (de licenties zijn geldig voor de duur van de onderliggende auteursrechten en kunnen niet herroepen worden) en de onduidelijke definitie van het begrip niet-commercieel in de CC licenties.
Op dit moment is er nog geen duidelijke oplossing voor deze tegenstelling in zicht. Dit komt mede omdat geconcludeerd is dat een oplossing alleen in het verschiet ligt als die internationaal aansluit. Daarom worden voor het volgende overleg een aantal concrete praktijkvoorbeelden uit binnen- en buitenland met betrekking tot het gebruik van Creative Commons licenties in de muziekindustrie geanalyseerd. Hierbij worden de rollen van de maker, de collectieve rechtenorganisatie en andere factoren binnen de muziekketen nader bestudeerd.
Over de uitkomst van dit gesprek zullen we in het volgende verslag berichten. In de tussentijd zal dit onderwerp ook tijdens een werkgroep in het kader van de internationale Creative Commons Summit behandeld worden. Ook hierover meer in de volgende update.