In 2004 organiseerde de internet provider XS4ALL het muziekfestival ©free waaraan een aantal artisten belangeloos meededen. Met het auteursrechtenvrij festival vroeg XS4ALL aandacht voor de mogelijkheden om ter promotie gratis muziek via internet aan te bieden. De muzikanten die tijdens het festival optraden, hadden XS4ALL toestemming gegeven hun muziek gratis via internet openbaar te maken.
Het merendeel van de deelnemende muziekauteurs beschikten als leden van Buma echter niet zelf over hun auteursrechten omdat ze deze in volle omvang aan Buma overgedragen hadden. Buma ging vervolgens voor de bij haar aangesloten kunstenaars royalties eisen, ook al ging dit direct tegen de wens van de betrokken muziekauteurs in.
XS4ALL was van mening dat Buma hierdoor misbruik maakte van haar economische machtspositie en diende vervolgens een klacht bij de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) in. In een besluit van 21 december 2007 heeft de NMa deze klacht ongegrond verklaard en afgewezen. Met name de motivatie voor het afwijzen van de klacht is opvallend. Zo schrijft de NMa in het besluit dat:
Gelet op de beschikkingspraktijk van de Commissie en het HvJ, de rechtvaardigingen voor het systeem van collectief beheer en de pilot opgestart door Buma en Creative Commons, is de NMa van mening dat Buma geen misbruik maakt van haar eventuele machtspositie door te verlangen dat rechthebbenden hun rechten overdragen.
In eerste instantie is deze redenering verbazingwekkend omdat de NMa zo de omstandigheden van nu betrekt bij de klacht die al in 2004 is ingediend. Buma bood haar leden toen nog niet de mogelijkheid om Creative Commons licenties te gebruiken aan. Sinds de start van de Buma/Stemra Creative Commons pilot in augusts 2007 kunnen Buma leden echter wel hun eigen werken onder sommige van de Creative Commons licenties online beschikbaar stellen. Dit is een van de redenen waarom XS4ALL zich, ondanks alle bezwaren, bij bij het besluit van de NMa neerlegt. In een persbericht laat XS4ALL weten dat:
XS4ALL is blij dat mede door haar klacht het gebruik van Creative Commons licenties wordt gestimuleerd. De mogelijkheid die Buma haar leden voortaan biedt, heeft echter slechts betrekking op niet- commercieel gebruik. Ook daar zou verandering in moeten komen. Het kan dus nog beter. […] Gelet op de nieuwe, verbeterde omstandigheden, zal XS4ALL geen bezwaar indienen tegen deze beslissing.
Creative Commons is een licentiesysteem dat auteurs de mogelijkheid biedt flexibel om te gaan met hun auteursrechten. XS4ALL is altijd een groot voorstander van Creative Commons geweest omdat Creative Commons beter aansluit bij de wensen van de internetmaatschappij.
Creative Commons Nederland is dan ook blij dat wij met de Buma pilot een deel van de oorspronkelijke bezwaren van XS4ALL (en de deelnemende muziekauteurs) hebben kunnen verhelpen en we zullen ons ook in toekomst voor meer flexibiliteit voor muziekauteurs blijven inzetten.